Greep uit week 10: Baarmoederhalskanker en het HPV-vaccin, Wie is de Mol? en Ingrid Coenradie over femicide

Maandag

In Nederland wordt iedere acht dagen een vrouw vermoord. In de meeste gevallen door iemand die ze kent. Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ingrid Coenradie, zet zich in tegen geweld tegen vrouwen en vrouwenmoord, ook wel femicide genoemd. 

In gesprekken met nabestaanden en slachtoffers hoort ze vaak: “Wist ik maar waar ik op moest letten en had ik het maar geweten.” De ‘rode vlaggen’ zijn maar bij weinig mensen bekend. Ook slachtoffers weten vaak niet wat tekenen zijn van een gevaarlijke relatie. Daarom komt Coenradie met een publiekscampagne, zodat “iedereen, van slachtoffer tot omstanders, weet: dit zijn de rode vlaggen.”

Geweld tegen vrouwen begint vaak bij een ongelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. “Het isoleren van de vrouw, dus zij mag niet meer omgaan met familie en vrienden, ze mag überhaupt zelf geen keuzes meer maken, omdat de vrouw als minderwaardig wordt gezien.”

Volgens Coenradie begint het bij opvoeding. Kinderen meegeven dat mannen en vrouwen gelijk zijn. “Dit is ook iets dat op school meer naar voren mag komen, dus daar zijn we mee bezig,” vertelt ze.

Dinsdag

“Zeer erg”, noemt Dilan Yeşilgöz de beslissing van Trump om militaire hulp aan Oekraïne te pauzeren. “Het kan hele grote consequenties hebben, dus we moeten alles op alles zetten om te zorgen dat ze weer aan tafel komen om met elkaar een oplossing te verzinnen.”

Trump stopte de hulp na een gesprek met Zelensky in de ‘Oval Office’ in Washington. Het gesprek, dat volledig escaleerde ten nadele van de band tussen de VS en Oekraïne, zou eigenlijk gaan over het tekenen van een grondstoffen deal. Die deal zou een stap dichterbij vrede tussen Oekraïne en Rusland zijn, maar werd dus niet ondertekend.

“Dit gaat direct over de veiligheid van Europa en daarmee Nederland,” zegt Yeşilgöz. Volgens de politicus zal Poetin niet stoppen als hij delen van Oekraïne mag houden. “Dan trekt hij door naar de Baltische Staten en we zien nu al de cyberattacks die hier voorkomen.”

Woensdag

“Weet je wat pas ongemakkelijk is? Kanker hebben,” zegt Monique van Loon. Ze kreeg op haar 28e baarmoederhalskanker. Haar baarmoeder werd verwijderd, net zoals bij Kim Pot, ook ervaringsdeskundige. Kim voelde zich kerngezond toen een oproep voor het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker op de mat viel. Ze deed er zonder na te denken aan mee. “Ik dacht; dat uitstrijkje, ik heb het gedaan, van mijn lijstje af.” Toch belde de huisarts haar al snel om te vertellen dat ze ziek was. “Gelukkig ben ik gegaan, want anders weet ik niet of ik hier nog had gezeten.” 

In Nederland krijgen vrouwen vanaf hun dertigste een oproep voor het bevolkingsonderzoek, maar enkel de helft van de vrouwen doet hier ook echt aan mee. “Door mee te doen aan het bevolkingsonderzoek vind je de kankers in een vroeger stadium, wat je beter kan behandelen,” vertelt gynaecoloog Nienke van Trommel.

Ook is er sinds vijftien jaar een vaccin op de markt dat de kans op besmetting met het HPV-virus, dat baarmoederhalskanker veroorzaakt, verlaagt. “Als je jonge mensen vaccineert, neemt de kans dat ze baarmoederhalskanker krijgen, met 90% af,” vertelt Nienke. Nienke kreeg nooit de kans om zich te vaccineren, maar zou daar wel baad bij hebben gehad: “Ik weet dat het type HPV dat ik had, een van de types HPV is dat in het vaccin zit. Dus ik zou geen baarmoederhalskanker hebben gehad als ik was gevaccineerd.”

Donderdag

Hij had nog nooit een aflevering van Wie is de Mol? gekeken, maar toen hij werd uitgenodigd om mee te doen aan het programma, zei Kees Tol meteen ‘ja’. “Twee weken voor vertrek werd ik gebeld van: ‘Je bent de Mol.’” Jeroen Kijk in de Vegte zegt over Kees: “Je zag bij jou echt dat je er lol in had.” 

Het contrast voor Merel Westrik kon niet groter zijn. Van betrouwbare nieuwslezer naar slinkse Mol. Toch deed ze het en durfde ze na een paar afleveringen veel risico te nemen. “Je gaat de randjes een beetje opzoeken.” 

Voor Jurre Geluk, de Mol van 2023, zat de moeilijkheid juist in de momenten waarop opdrachten goed uitpakten en er geld voor de pot werd verzameld. “Als Mol moet je dan ook verdomde blij lopen doen. Dat vond ik zo moeilijk,” vertelt hij. Jeroen voegt toe: “Veel mensen denken dat je als Mol vooral goed moet kunnen liegen, maar wat eigenlijk veel belangrijker is, is de groep ertoe brengen rare beslissingen te nemen, waarvan ze zelf zeggen: ‘Ja, wat een goed idee! Laten we dat doen!’”