Greep uit week 18

Maandag

“Ik krijg geen grip op mijn angsten,” zegt Hugo Borst. Al meer dan veertig jaar is hij een vaste waarde in de voetbalwereld. Altijd scherp, met oog voor detail, en als het moet: zuigend en provocerend. Toch kampt hij al vanaf het begin van zijn carrière met faalangst.

Inmiddels is die angst weer ingeruild voor andere angsten. “Soms voel ik een onrust en het is mij in deze 62 jaar nog niet gelukt om dat goed te tackelen. Ik heb twee psychiaters bezocht, maar het is een beetje opgegeven. Ik accepteer dat het zo is.”

In 1985 begon Hugo bij Voetbal International, waar hij samenwerkte met Kees Jansma en Johan Derksen. Hij leerde veel van hen: “Je moet een grote mond hebben en durven bluffen. Het is echt waar: met een beetje bluf is er al een heleboel overwonnen. Met een stoere houding, rechtop staan en goed praten, kom je er wel.”

Dinsdag

Thuis checken of je ijzer op peil is, of je niet allergisch bent voor gluten of hoeveel stresshormoon je aanmaakt? Medische zelftesten zijn populairder dan ooit. Maar wat leveren ze eigenlijk op en hoe betrouwbaar zijn ze?

In het programma Radar onderzochten Antoinette Hertsenberg en Fons Hendriks hoe deze zelftesten precies werken. “Deze tests hoeven niet aan effectiviteitsnormen te voldoen,” legt Hertsenberg uit. “Ze dragen wel een CE-keurmerk, maar geen vergunning. Je hoeft dus niet te bewijzen dat het werkt.”

Huisarts Irene van de Vorst merkt dat er steeds meer mensen na het nemen van een zelftest  in de praktijk langskomen. “Ik neem de klachten serieus, maar het is lastig om te interpreteren wat die testuitslag daadwerkelijk zegt.” Door zelftesten neemt de druk op de zorg ook toe, vertelt Irene: “Vaak moet ik door deze thuis-testen opnieuw de klachten gaan testen, omdat je niet weet hoe betrouwbaar ze zijn. Hierdoor worden de druk en de zorgkosten hoger. De mensen die het écht nodig hebben, moeten ook wachten.”

Woensdag

100 dagen Trump. “Waar moeten we beginnen?” vraagt Tim de Wit zich af. “Een handelsoorlog, miljarden verdampt op de beurs, de oorlog in Oekraïne die hij zou oplossen, die helemaal niet is opgelost.” Volgens Tim hebben we vooral heel veel chaos gekregen, maar hebben we helemaal niet zoveel bereikt.

Ook op economisch vlak waren de afgelopen 100 dagen interessant. “Ik heb vaker meegemaakt dat er hele grote onzekerheid was in de wereld. Dat je dacht; nou, dit is zo onzeker, de randen van het speelveld zijn verdwenen,” vertelt econoom Marike Stellinga. “Maar ik heb niet eerder meegemaakt dat die onzekerheid werd veroorzaakt door de leider van de machtigste economie ter wereld.”

Uit alles dat de afgelopen 100 dagen is gebeurd, blijkt volgens Tim de Wit dat de liefdesrelatie tussen de VS en Europa voorbij is. “De VS,” zegt hij, “is vanuit Europees perspectief niet meer onze bondgenoot.” Het is volgens Tim nog niet zeker of Trump artikel 5 van de NAVO, een aanval op één is een aanval op allen, zal inwilligen. “Eigenlijk zegt hij tegen Europa op gebied van defensie: ‘zoek het maar uit.’”

Het vertrouwen in de VS is niet alleen in de rest van de wereld gedaald. Ook onder zijn eigen volk is Trump minder populair geworden. Jeroen Smit vertelt dat de vertrouwenscijfers het laagste ooit zijn. “De afgelopen twaalf presidenten hebben een gemiddelde approval rating na 100 dagen van 62%. Trump zit daar met zijn 42% ver onder.” Toch is Jeroen niet alleen negatief. Ook in Canada vonden verkiezingen plaats en daar heeft, tegen alle verwachtingen in, de liberale partij gewonnen. “Dat had niemand verwacht, zes weken geleden nog was het volstrekt helder dat ook daar een Trump-achtig type zou winnen. Dit is hoopvol.”

Donderdag

Aankomende zondag is het 4 mei, dodenherdenking. Philip Freriks mag in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de 4 mei-voordracht geven. Dat is een eer. “Maar je denkt ook: ‘Ben ik wel in staat om een goed verhaal te vertellen?’” Toch vond hij het ook moeilijk om nee te zeggen. Nu vertelt hij het verhaal over zijn broer Jantje, die een paar dagen voor de bevrijding door een rondvliegende kogel werd geraakt en overleed.

In 1945 werden Philips broers naar hun opa en oma gestuurd in Groningen om daar de hongerwinter te overleven. Philip bleef als baby bij zijn ouders in Utrecht. Dat is het moment geweest dat Jantje overleed. Pas weken later, nadat de bevrijding was gevierd, kwam een dominee bij het gezin langs met het nieuws dat een van hun zoons was overleden.

In zijn jeugd merkte Philip dat zijn ouders verdrietig waren. “Mijn ouders vertelden altijd dat het ging om een verdwaalde kogel, maar meer niet.”

In 2002 gaf Philip een interview aan Ivo Niehe. Hij vertelt daar het verhaal van Jantje. Na de uitzending ontvangt Philip een brief. “Van iemand die zei: ‘als je wil weten wat er is gebeurd, neem contact met me op.'" Dat deed hij. De man die contact met hem zocht, stond op straat toen het gebeurde en kon het hele verhaal aan Philip vertellen. “Mijn ouders waren toen al overleden,” vertelt Philip.